Roboty ziemne to jedna z podstawowych prac związanych z realizacją wielu inwestycji budowlanych. Aktualnie prowadzone są najczęściej z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu, dzięki któremu przebiegają szybko i sprawnie.

Wykonanie wykopów pod fundamenty, ale nie tylko – prace ziemne posiadają znacznie szerszy zakres w realizacji inwestycji budowlanych w każdym sektorze budownictwa – od budowy domów jednorodzinnych, poprzez obiekty użyteczności publicznej, a skończywszy na obiektach przemysłowych oraz o charakterze infrastrukturalnym.

Czym dokładnie są roboty ziemne? Jakie ich rodzaje wydzielamy? W jakich celach najczęściej są prowadzone? W końcu, jak powinno się zadbać o BHP podczas robót ziemnych?

Czym są roboty ziemne?

Robotami ziemnymi nazywa się prace z gruntem naturalnym, aby nadać mu odpowiedni kształt zgodnie z projektem. Dodatkowo, prace te odnoszą się do transportowania gruntu naturalnego.

Prace ziemne mogą być prowadzone z wykorzystaniem wielu typów sprzętu oraz mogą posiadać zróżnicowany zakres.

Rodzaje robót ziemnych

Roboty ziemne można podzielić na różne kategorie w zależności od ich zakresu.

Główna klasyfikacja robót ziemnych to:

• roboty przygotowawcze
• roboty podstawowe
• roboty wykończeniowe

Roboty przygotowawcze

Robotami przygotowawczymi nazywa się te, które dotyczą przygotowania terenu budowy poprzez wykonanie właściwych prac ziemnych. Zalicza się do nich między innymi oczyszczanie terenu, na przykład z drzew, krzewów, rozbiórki i wyburzenia.

Również roboty przygotowawcze polegają na przygotowaniu do ułożenia linii elektroenergetycznych oraz innych instalacji umieszczonych w ziemi, a także na odwodnieniu gruntu.

W ramach robót przygotowawczych wytycza się także teren inwestycji.

Roboty podstawowe

W ramach podstawowych robót ziemnych wykonuje się prace polegające na niwelacji terenu, na wykonaniu wykopów liniowych oraz przestrzennych, przygotowaniu nasypów, a także inne prace w ramach uksztaltowania terenu.

Niwelacja – wyrównanie powierzchni.

Wykopy liniowe – wykopy tworzące linie proste, na przykład pod instalacje.

Wykopy przestrzenne – wykopy o dużej powierzchni.

Nasyp – budowla ziemna z gruntem znajdującym się powyżej powierzchni terenu.

Skarpa – stroma ściana wykopu, nasypu.

Roboty wykończeniowe

W tym przypadku roboty polegają na wykonaniu profilowania terenu oraz zabezpieczania nasypów, skarp, wyrównanie przygotowanych wykopów. Prace te są prowadzone bezpośrednio przed dalszymi pracami budowlanymi.

Do kategorii robót wykończeniowych zalicza się także roboty polegające na pracach z zielenią, na przykład rozłożeniu darni, adaptacji małej architektury.

Roboty ziemne – przeznaczenie

Prace ziemne posiadają bardzo szerokie zastosowanie i wykonywane są niemalże na każdym placu budowy.

Najczęściej prowadzone w są w celu wykonania fundamentów albo płyt fundamentowych, ale również można wykonywać je w innym zakresie, na przykład przy kładzeniu instalacji w gruncie, przy budowie odwodnieni oraz studni głębinowych, przy pracach drogowych oraz innych pracach infrastrukturalnych.

Roboty ziemne realizowane są zarówno na wstępie inwestycji, jak również na innych jej etapach w zależności od zapotrzebowania.

Sprzęt stosowany podczas robót ziemnych

Do prac ziemnych wykorzystuje się obecnie różnego rodzaju sprzęt, dzięki któremu wszystkie czynności mogą przebiegać szybciej, sprawniej i dokładniej.

W trakcie robót ziemnych wykorzystuje przed wszystkim koparki, koparko-ładowarki, spycharki, równiarki. Bardzo popularne są także mini koparki, które pozwalają na wykonanie prac na terenach, na których wjazd ciężkiego sprzętu nie jest możliwe.

Prace mogą być też prowadzone ręcznie z wykorzystaniem łopat oraz z użyciem młotów pneumatycznych w przypadku prac rozbiórkowych.

Firmy świadczące usługi w ramach robót ziemnych, także jako generalni wykonawcy, dysponują zaawansowanymi sprzętami pozwalającymi na wykonanie wszystkich prac ziemnych.

BHP podczas robót ziemnych

W trakcie robót ziemnych bardzo ważne jest przestrzeganie zasad BHP – bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wśród głównych zasad BHP znajdują się:

• odpowiednie ogrodzenie i oznakowanie miejsc prowadzenia robót ziemnych, na przykład z wykorzystaniem taśm ostrzegawczych, balustrad i innych ogrodzeń
• umacnianie wykopów posiadających głębokość większą niż 1 metr – wykopy tego typu powinny być także wyposażone w zejścia
• składowanie urobku powinno następować w odległości większej 1 metr od krawędzi wykonanego wykopu
• podczas prac należy unikać tworzenia się nawisów gruntu, które mogą powodować zagrożenie dla pracowników
• konieczna jest kontrola skarp i ich obudowy po dłuższych przerwach w pracy, po deszczu oraz przed rozpoczęciem robót
• wykonawcy robót powinni zapoznać się z mapką, na której znajduje się oznaczone uzbrojenie na danym terenie
• przy prowadzeniu prac w pobliżu instalacji, na przykład gazowych, elektrycznych, konieczne jest wyznaczenie bezpiecznej odległości w porozumieniu z zakładem gazowym, energetycznym

Podsumowanie

Prace ziemne to podstawowe prace prowadzone na terenie niemalże każdej inwestycji. Ważna jest ich jakość – warto powierzyć je specjalistom w tym zakresie, na przykład doświadczonemu wykonawcy generalnemu.